Close Menu
  • MEELA
  • LUQHA
  • WARE
  • CADAR
  • CAAFIYAT
  • CADDOS
  • BARITTO
  • ZARIICA
  • BICISHRA
  • Nolle Uktuba
ORBA
  • Log in
  • Entries feed
  • Comments feed
  • WordPress.org
Facebook X (Twitter) Instagram YouTube
Sunday, November 16 , 2025
CUSUBAM
  • TUDRUSE SAYI-TIYÄ
  • NINNI ADDA NABLEEDO?
  • FAATHUMAT FARTO
  • LAMMA FARDI, INKI GEDDADDE
  • Ayim Yi Fayishshaana?
  • NI DAACAYNA
  • SAAHOT AFHI MASKAAKA: Miliyoonko Bukalle Yakke Canqur Yemweesebe
  • SAAHOT MAKAADOH RAKHBI SARIIGALLAH BAKITE
Facebook X (Twitter) Instagram YouTube WhatsApp Telegram
Saahot Makaado
XATO CARABI
  • MEELA
  • LUQHA

    NINNI ADDA NABLEEDO?

    24 August 2025
    Read More

    FAATHUMAT FARTO

    23 August 2025
    Read More

    Ayim Yi Fayishshaana?

    20 January 2025
    Read More

    NI DAACAYNA

    18 December 2024
    Read More

    SOOKIME (williime) CANQUR (Crossword)

    14 November 2022
    Read More
  • WARE

    NI DAACAYNA

    18 December 2024
    Read More

    SAAHOT MAKAADOH RAKHBI SARIIGALLAH BAKITE

    25 June 2024
    Read More

    Saahot Xuruuf kee Kataabat Nizaam

    8 November 2022
    Read More

    Saahot Maskaakahi Ciyyo Macna kee Makkoh Erhedhdhe

    6 November 2022
    Read More

    التكنولوجيا ومستقبل لغة الساهو

    26 October 2022
    Read More
  • CADAR
  • CAAFIYAT

    Koroona Vayres kee Kitaabet

    22 January 2021
    Read More
  • CADDOS

    TUDRUSE SAYI-TIYÄ

    31 August 2025
    Read More

    NINNI ADDA NABLEEDO?

    24 August 2025
    Read More

    FAATHUMAT FARTO

    23 August 2025
    Read More

    LAMMA FARDI, INKI GEDDADDE

    29 January 2025
    Read More

    Ayim Yi Fayishshaana?

    20 January 2025
    Read More
  • BARITTO

    NINNI ADDA NABLEEDO?

    24 August 2025
    Read More

    FAATHUMAT FARTO

    23 August 2025
    Read More

    Ayim Yi Fayishshaana?

    20 January 2025
    Read More

    SOOKIME (williime) CANQUR (Crossword)

    14 November 2022
    Read More

    AFCAADO kee XANGAL

    6 June 2022
    Read More
  • ZARIICA
  • BICISHRA

    ADULIS GARDEN CARWAT POROJEKTI

    18 February 2021
    Read More

    SHARIKAT AL-MUKHTAR

    11 February 2021
    Read More

    SHARIKAT AL-MUKHTAR ZACABAH GABBABBAACITA ESSEROR

    7 February 2021
    Read More
  • Nolle Uktuba
Login
Saahot Makaado
Facebook X (Twitter) Instagram

TUDRUSE SAYI-TIYÄ

By Axmadsacad31 August 2025No Comments235 Views
Tudruse Sayi-tiyä
Tudruse Sayi-tiyä

Wuli maarhagit mangih xusan marhxo tane. Amaa tiyä lel: “Doodat biyak kee erecto ku laxsussemko, ku fahme kee irhga tenebeh amaa cara gufteh tanem irhig!” yarhxiinim kinni.

  1. Tudruse sayi-tiyä adde tane cari ifo kinni?

  2. Aymih kinni gombole ta tudruse sayi-tiyäako xadaarah ak mashshittaanam?

Afat esseroh misaal sarrat esseroh misaal cidam duhteenih taniini?

 “Sayi-tiyä kee lab-tiya lem kinni” yarhxiinim nafaacaako biyak ak nabam tubliinih taniini?

Ishi aniinadde aymangadah adde marto tekkemko, raddo mango booltah kamfarak tanitom selto kolle tane!

Sinlih tanem Faathuma sin sacla kiyo.

Xishma-le yi cado sacul, tillabte liggidinadde: “NI CADO COMBOLE” yarhxe kutuublih sinalle boodeh iniyo. Amaa kutuubulle abten gabat agle kee aydukumusnan lel mangum yi xedenishe. Amayimhi sabbatah abe xaaliyoh lel kado gantah berhsime kutuub faw kee aydukumusnan yibbirheyaalih sinalle emeeteh aniyok, sinni baso balih farto umman tiya gufto ciloh sinni zooballe tillallaabishak, ta kutuubudde litin mablol, asuuso hido cadale mablot caralle yoh xabtoona kitin. Amayimih lel ookomeh sin cawwatoyshita.

Sayi-tiyä mango xawallih madrasa abtemko lakalle wuli cara guftah, ishi xawalhi limo geyta. Taye lel rummah curtayyo kee xawalko lakalle kiyah ayidhdhole mari fanad xabtam kee tantam yakkiinih ractaya yaniinim lel inkettaako sucuttam maki. Amaa gedda ta mango xawalko wuli cara gufa sayi-mari, doodat ifo kinoonim ummanti yaarhige yane kinni. Dooda lel ishi inti balih ten tablo kee silal akah takko maraacin kinni.

Ta saadifih lel mango andafofko tillabteenih wuli cara gufta ni cado sayto, ni ximbooba, inne kee ta kutub taqhriyemhi migacalle sin cawwatoyshita.

Inni fartolle tillaaba gedda lel:

“Bukaako iyfiddiin-ishshah taxeesebe gedda, cari caredde ositah kinni dooda, dooda takkem. Amaa dooda akah tane xaala lel tiyfiddineh table gedda, ku care kee ku gondo balih, temcemko ku xedenishsha, toomemko lel ku darracishsha. Amayim kinamhi sabbatah bukaako ta adde waanishak ane magaro toomemko umman noohi laxuu, temcemko lel umman noohi xeden kee mece migac kinni” yan mablo liyo.

“Sayi-tiyä adde tudruse cari ifo kinni, ishe adde adruse wayte cari lel dite kinni” tarhxe marhxo kabbaatinnixeti walaa inkille yannaw maki. “Laakin abittoh?” narhxe gedda umman mari ishi care yaarhige!

Kaafa adde nanino waqhted labhayti baso balih ishi xadaar kee nabra yaymaaco maqhrix gabooko asrii tanem tambulluwe. “Amayeh xato takke” yarhxiinimih bukaako sayi-tiyä, tadraso tee xaqqe kinam kee: “Ishi gide abto alle tane” yarhxiinimko, madrasat gabolle yakko, maqhrix gabolle ishi xawaz kee ishi gondo dhiicah kee xattiimah geytimta. Umman amayimko kaafa sayi-tiyä madrasa abayshitteh galle balih abta xawalhi limo geyto kee amaa abte madrasah dooda xatto maraacin kin waqhte kinni. Amayim adde kinidde, amaa teya aa gina le waqhaaqhac tee yaseedefe? Amayim balih: “Doodat gabooko akah yamxawwe siili aa gina le biyak alle baaha yane?” yarhxe fidin xisaab nablo kino.

Xishma-le ta kutub taqhriye sacul kee sacuula mangum himmah adde gaxneh macalsinno missil xaaja tinniyemko, sayi-tiyä erherhaako ta kaado adde nane waqhti yashshenkah, taymik afalle mango madrasat caashir geyaa misugo. Amayimko tillabneh kaafa aki doodaalih nable gedda: “Nok racte xaajaako mangum walaa tannaw kiyah, tamaa ninneh awwalah alle sugnekkeeko mece darajalle nemeeteh nane” yarhxin mablo liyo.

Tudruse ni cado sayto gari xakaayim, gari mudarrisiin kee aki mango ciyyodde sinni galle balih gaxeenih, sinni doodah waqhaaqhac aynuqhusi kee migac aynabih geytiman. Tayeh mangum naba cawat akah eedda

Amayimko lakalle tena yaseedefe waqhaaqhac kee usun sinnelle baahan waqhaaqhacadde dhago kiyo:

  1. Inki sayi-tiyä madrasa erherhaako abayshima fanah, macnah Sertifikeyit, diplooma, digri kee amayimko aganalle abasso daggowemko 25-30 yakke iggidit tee farhshiisha. Amah arhxik amaa ciyyodde orobto, amakkeeko lel ummat khidmadde ak yadiye waqhti doodat gabooko uma ginah yambulluweh, marcat gabooko mango waqhaaqhac tee yaseedefe. “Ta tiyä temcelle tiyä kinni, mangum ishelle naba tiyä kinni” yaanam kee amah iggidamko yemmeege xisaab xiyaw niyadde haytaya, xangalko yakko aki ginah el baaha mango waqhaaqhac yane. Inni nifille lel: “Ta gina le waani yarhxe mara kee yaxeesebe marak, sinni sacla, sinni barhä qalbed hayteenih, akah ammissilinnixe tenadde niya tagdileh iggidam tarhxoona sinalle matane” arhxo farha. Mango xawal abeenih sinni dhic yayballawna kee lon irhgah sinni dooda yakhdamoona aban xawal abe wayeenim balih ak abto mecem maki. Mango mari miyarhxiiniinim aarhigii, tah ak arhxem tamaa amah iggid xisaab kee waani le daguu mara kinni. Macnah ishi cindham kee ishi doodak arhxii tanem balih beyto kolle tane.
  2. Aki ginah dherhille aniiko tudruse sayi-tiyäako marcah ak mashshiitaanam tambulluwe. “Tudruse sayi-tiyä hin cari dite” yaanam awlalle tadiyem maarhige.

Inki misaal sinah axaw:

Noyyah iggid doodalle tudruseh wuli cara gufte tiyä naba misaal kee mece misaal kinni. Tamaa agana akah erhxeekah lel mango mari fanko tantah ractam kinamhi sabbatah. Amaa mango maraako wuli cara gufta sayi-tiyä: “Mece misaal tekke” nerhxeh xedenak, wuli gabooko xadaar waytah amalle cumri ak yadiye gedda, mangum xiyaa darracishsha. Taye lel afadde mece misaal akkii tinemko, beera yan dhaxiine dhaltoyya ten cindham madrasa aboona dufuwe wayaanamko mango mashshi tane. “Aymih?” nerhxemko lel, amaa barhä madrasah gufte cara maki yabliinimki, teya  amaa gedda el yablin cara kinni misaalah beyaanam.

Amaa gedda ta gondo niyfiddineh nublemko, rummah naba biyak kinni. Dhayelle anih baali (xalle) geyto alle tane gondo kinni. Ta gondooko baali ak abto missilam kee dhictam lel ni cado gombolek, sina kinni.

Iski essero sin essero, yi cado gombole: Aymih kinni tudruse sayi-tiyäako sin mashshishsham?

Anu yekkemko eerhegeh aniyo! Ten xaba takkaliinik, ten maxaba! Gerille kataa kutubudde ten gondodde waanisho kiyo. Ookomeh laakin, sinak arhxem tinniyemko, inki maftix ta gondohiya gabadde ak yanem sina kinam gaxe-gaxeh sin duhsuuso farha?

“Aa ginah?” terhxiinimko lel, farhe gedda doodat diiror kinam cindha-masoyta kinni. Ta kaafa madrasa abasseh, wuli cara gufteh xadaar maleh waqhti ak adii yane tiyä ku sacla takkeedo, ku barhä takkeedo, ayim kodde assaabbe dhadhdhe?

Ina kee abba koolih angale waytemih, ku sacla kinni. Ku ulucko awce waytemih, ku barhä kinni. Ku migac lel, ku doodah migac kinni. Lakalle tamaato le ku barhä kee ku saclah misaal kinni. Amaa gedda ko yi cado sacalo: “Yi tidbile!” yok marhxinaaki: ‘Caaqhilih akah iymiknii, duudah akah caddos’ kinnik, ayim abtam atu isheh taarhige!

TUDRUSE SAYI-TIYÄ ABTO ALLE TANEM AYIM KINNI?

Ta gondo akah ayqucik aniyom, mangum tambulluweh tane yaanamah maki, laakin walaa inkettä ta gina le gondoh nok gonfoyitto kee uma misaal nok takko mifarhamhi sabbatah kinni. Amaa gedda, farhe dooda ishi mumut kee gubaale leya. Umman gedda lel ishe tekkeh ishi xibareh, isheh timmingideh kiyah, tablem kee taabbemih garoh timmingideh marto mirhicta.

Amaydo, sayto yi saculuk, ta gondo umman gedda qalbed nok gaxto alle tane. “Tudruseh wuli cara gufte” yarhxiinim aniina/xayaat abayshima maki! Amayehi idhdhah laakin: “Aniinaako inki xak ak tuble” yan macna kinni. Nanu ummanimko basolle, ninni diin, ninni cayda lem kino. Sayi-tiyä kee lab-tiya sinni-sinni cara lon. Amaa aniinadde dhacam taxayem lel ninni cara kee ninni dhic naallem kinni. Amayim amaa ginah afhime wayneh, ta caalam aba tane aymangada (film) ninni aniinalle nacakkano yekkemko laakin, el radnakke nessemeeceh radaa nane macna kinni!

Waanishaanam kee warqatalle tankuttubem rummah abittoh takkem takkeedo, kaafa inkoh able kee ambulluwe akke dhadhdhe, laakin amayim makiiki, migar-hitina! “Tudruseh maktabadde asse” yaanam: “Maqhrixidde ifarteh ishe dhicte” yaanam: “Labhayto tekke” yaanam maki!

Amaa gedda ninni xaqqe naarhago kee ninni zoobih xaqqe naarhago ni xaqqe kinni. Irolle tamaa adde ifarteh ciyyodde naba mas-uuliya mango marihiya taallo dhicta. Laakin careh gaxta gedda ku xalaalenti ku mas-uul kinam biyashshitto kolle mitane!

Mango le gedda lab marih gabooko tamaabbe mashshi kee sikifti lel: “Tudruse sayi-tiyä labhayti qeema mataarhige. Akah missil cara akah mitaxaye. Ilac amnonobba taybulluwe. Isheh terhxem kibah bacli ak yarhxem mitaabbe” yarhxe uma xisaab le mango mari yanin. Tayim lel rummah: “Foyyaako uguttam kinni” narhxo nok siriya. Macnah walaa dago mara yakkoona kibah,  amaa gina le ammissile wayta xaaja taybulluwem tanemhi sabbatah kinni. Amaa gedda, ninne nekkeh marno kee ninni aniinaako wuli af kaa araxah kaa santishno ni mas-uuliya kinni.

ARURE

Bukaako arure ak aba gedda, gombole yi saculuk tudruse sayi-tiyä madrasah busa akkekkah, ishi xadaar kee mece nabrah gantah misaal takko ciloh, sin santo naba tiya kinnik, aydukum-erhexanta!

Sayto ni saculuk lel, madrasa sin aniinadde inki xak busa kinam teerhegiini, aki mango xaaja sin farhshishshaya tanem mibiyashshiitina. Amaa gedda ummanim tee-tee carah asxedeederih, ummanimih mece misaal takkoona sinalle tane!

Inkoh gaab yoh isho.

Inkoh sittak nadraso kee nakkalem sittiya duhsusnok lel litin mablo nok misuumutina. Aki ginah: “Yamaqqaco alle yane” ak tarhxin magaror yinniyemko gantih mablot caralle sin ilaalo kiyo.

Faathuma sin sacla

Share. Facebook Twitter Email Telegram WhatsApp

Xeela Dhibrho

NINNI ADDA NABLEEDO?

24 August 2025
Read More

FAATHUMAT FARTO

23 August 2025
Read More

LAMMA FARDI, INKI GEDDADDE

29 January 2025
Read More

Comments are closed.

YouTube
  • Facebook
  • Twitter
  • Instagram
  • YouTube 9.9K
  • Telegram
  • WhatsApp
Don't Miss

TUDRUSE SAYI-TIYÄ

Read More

NINNI ADDA NABLEEDO?

Read More

FAATHUMAT FARTO

Read More

LAMMA FARDI, INKI GEDDADDE

Read More
Recent tabs widget still need to be configured! Add tabs, add a title, and select type for each tab in widgets area.
Cusubam

TUDRUSE SAYI-TIYÄ

31 August 2025

NINNI ADDA NABLEEDO?

24 August 2025

FAATHUMAT FARTO

23 August 2025

LAMMA FARDI, INKI GEDDADDE

29 January 2025
Hababa Lem

TUDRUSE SAYI-TIYÄ

31 August 2025

NINNI ADDA NABLEEDO?

24 August 2025

FAATHUMAT FARTO

23 August 2025

LAMMA FARDI, INKI GEDDADDE

29 January 2025
Gahaamot

TUDRUSE SAYI-TIYÄ

31 August 2025

NINNI ADDA NABLEEDO?

24 August 2025

FAATHUMAT FARTO

23 August 2025

LAMMA FARDI, INKI GEDDADDE

29 January 2025
Copyright © 2025. All Rights reserved
  • CADDOS
    • Saynes
    • Fawo
  • Nolle Uktuba
  • Ni Zacabah

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.

Sign In or Register

Welcome Back!

Login to your account below.

Lost password?