Ni daacayni aki daacon balih maki!
Umman dooda ishi diin, ishi dik, ishi cayda, ishi sugte, ishi taariikh, ishi luqha amaye kee aki ractem leya. Taye lel ulim aki dooda wakalel martayyaalih tangalem yakke ged, ulim lel isheh tabbuxutem kinni. Tayko ulim: ishi luqha, ishi taariikh kee ishi cayda ulah amaa inki dooda/inki qoomiya ulah “Yim” ak tam kinni. Tayim lel amaa doodak sarrah taynabo hido dhawudhdho dhiictam matane.
Amaa ged kinni dhiiceenih, taaneenih wannun busa akah laxuttam. Ni dooda lel galle balih taye taynabo kee dhawudhdho maraacin kinni. Taye dhawudhdho, taye taynabo ku farhshishsha mango xaaja tane. Tayeko ulim lel: luqha, taariikh kee caydat maarhagit yannawna miraacin kinni. Umman ged doodat afad gaxtam maarhagit, kas le mara ummanimih dhic leh dooda maaddo el tanekke maadisho dhiica mara kinni.
Ta xiyaw abaanah xaban masarratal lel amiitinnan ijo kataah ed osaanam osah, ak xabaanam xabah lel gedko gedille akah raaca arax akkih yadiye macna kinni. Inki dooda amah teh lakal tamiite ijoh xabta xaaja fertoh kaafa luqha, taariikh kee caydah iggid xaaja kutubuh yakko farhe akah tamxiffizeh el obsimta cara suge waytemko dooda mango waqhaaqhac tillassa.
Macnah caadal gaxteh ‘Tinem tine yeenih’ mango iggidit akattekkah hido mango iggidit idhdho el abekkah sugte ciyyo dhaye waqhted taskatto ruhuu xaaja makim mudhdhug kinni. Ni dooda yakkeedo galle balih ta waqhaaqhac ishi idhdhal biyaakemko garo kinni.
Kaafit magarodde aganil akah erhxeh aniyookah: ‘Ni daacayni aki daacon balih maki’ akah erhxeh anem nanu mangum wagiiyno, naskatto kee idhdhinno eedda xaaja lakal lino. Taye lel ak geyno dhicnam inki ‘Daacayna’ busa kinni. Ni caydat kitab, ni luqhat kitab, ni sugtih kitab, ni taarikh kitab kee aki mango xaaja inkim ak raacishekkah ni daacoonlih adii tane.
Ummanimko xiyaa darracishshah mango limo xiyaa taskifilemko afti tiya yakkeh yoh yambulluwe yi mablolle. Macnah kaafa akkii tane xaaja walaa kaafa matare waytemih yane teknolojjiti sabbatah waqhteeko lakal geyto dhicta. Laakin afah busa tineh tane xaaja laakin amaa afad ak tane tiya matare waytemko niiroh geytimto marhicta.
Aki dooda daacayni ak rabemko hido ak taanemko ak raacishoona edda xaaja ak raacisheenih yinniinimko, nanu lel inkim ak raacishekkah nok rabemko Lamma raba kinni. Amaa ged, nanu kaafa anniinnan daacayna idhdhitah matarnamah iggid xaaja wagiiyno umman tiyahi mas-uuliya akkii yane macna kinni.
Amaa ged fertoh kaafa cindha masok tayeh naba waqhte akah noxoyeh matarnamah iggidam, farhshishshamah iggidam raacishno aydukum-nowwa nol tane.
Warqhatal gaxte xaaja farhe waqhte beyteh matalayye, lakko tamiite ijoh busa akkekkah taye kaafit ku aniina kee miyattiinod naba gide lem kinam neerhegeh matarnam raacishnoo.
Naba mara table magaroh ta dhibbashle ubula: https://youtu.be/Tqd_g-pPsis?si=ZzJFxPBW3uqPegrc
Sinni mablo uktubanta.
Ta agana yane kutub yi mablo kinni.
Sin sacal,
Maxammad Cusmaan
Taxsas 2024
Gaab yoh isho.
Inkoh umbuka ni migacal: “Saaho” teenih oobishshan kutuub kee xagaraako mango madrasa ak geynamih sabbatah nok maxabina.