Close Menu
  • MEELA
  • LUQHA
  • WARE
  • CADAR
  • CAAFIYAT
  • CADDOS
  • BARITTO
  • ZARIICA
  • BICISHRA
  • Nolle Uktuba
ORBA
  • Log in
  • Entries feed
  • Comments feed
  • WordPress.org
Facebook X (Twitter) Instagram YouTube
Sunday, May 25 , 2025
CUSUBAM
  • LAMMA FARDI, INKI GEDDADDE
  • Ayim Yi Fayishshaana?
  • NI DAACAYNA
  • SAAHOT AFHI MASKAAKA: Miliyoonko Bukalle Yakke Canqur Yemweesebe
  • SAAHOT MAKAADOH RAKHBI SARIIGALLAH BAKITE
  • CUSUB IGGIDA BILISHAANAM, CUSUB GARBA FAAKAANAM BALIH KINNI
  • HUNQAC UMMANNA NI MAX TEYSHE!
  • CINDHAANEETIM XUNSUUSA
Facebook X (Twitter) Instagram YouTube WhatsApp Telegram
Saahot Makaado CARABI XATO
  • MEELA
  • LUQHA

    Ayim Yi Fayishshaana?

    20 January 2025
    Read More

    NI DAACAYNA

    18 December 2024
    Read More

    SOOKIME (williime) CANQUR (Crossword)

    14 November 2022
    Read More

    Saahot Xuruuf kee Kataabat Nizaam

    8 November 2022
    Read More

    Saahot Maskaakahi Ciyyo Macna kee Makkoh Erhedhdhe

    6 November 2022
    Read More
  • WARE

    NI DAACAYNA

    18 December 2024
    Read More

    SAAHOT MAKAADOH RAKHBI SARIIGALLAH BAKITE

    25 June 2024
    Read More

    Saahot Xuruuf kee Kataabat Nizaam

    8 November 2022
    Read More

    Saahot Maskaakahi Ciyyo Macna kee Makkoh Erhedhdhe

    6 November 2022
    Read More

    التكنولوجيا ومستقبل لغة الساهو

    26 October 2022
    Read More
  • CADAR
  • CAAFIYAT

    Koroona Vayres kee Kitaabet

    22 January 2021
    Read More
  • CADDOS

    LAMMA FARDI, INKI GEDDADDE

    29 January 2025
    Read More

    Ayim Yi Fayishshaana?

    20 January 2025
    Read More

    Cindhaaneyti Doodat Camidda

    21 December 2022
    Read More

    Saahot Makaadoh Bareerat Ameerikahi Xak, 3it Rakhbe kee 4it Zuhya Simbilishan

    26 July 2022
    Read More

    AFCAADO kee XANGAL

    6 June 2022
    Read More
  • BARITTO

    Ayim Yi Fayishshaana?

    20 January 2025
    Read More

    SOOKIME (williime) CANQUR (Crossword)

    14 November 2022
    Read More

    AFCAADO kee XANGAL

    6 June 2022
    Read More

    KITAAB AYSHARHAARHAG

    25 February 2022
    Read More

    CADAAGA (ASBEEZA) التسوق SHOPPING

    19 March 2021
    Read More
  • ZARIICA
  • BICISHRA

    ADULIS GARDEN CARWAT POROJEKTI

    18 February 2021
    Read More

    SHARIKAT AL-MUKHTAR

    11 February 2021
    Read More

    SHARIKAT AL-MUKHTAR ZACABAH GABBABBAACITA ESSEROR

    7 February 2021
    Read More
  • Nolle Uktuba
Login
Saahot Makaado
Facebook X (Twitter) Instagram

Xaraka Waytaado Xarasa Wayta?

By Axmadsacad1 October 2020No Comments4 Views

Akkinnan ciyyo abittolle anqiyyirekkah, taakumeh tamaa abatiyahi qalbedde niyah (xisaabah) bisa kinni geytimtam. Xiyawti niyah mangum yaallo dhiica, hido mangum yaxeesebe. Xisaabah dherh baarho yadiye. Tamaa yaxeeesebemko wulim sahiil kinam, wulim lel birthicam, wulim inkinnah dhiiciminnixem kinni. Tamaa niyah bisa xiyawti qalbedde tanem, sahiil kinam yakko birthicam inkoh, “Abo dhiica” yarhxin xisaab hido niya adde kataye waytemko, abittolle anqiyyirekkah niya takkeh bisa kinni ractam. Umman abitto niyaako erhedhdha. Minaamah rawaashin abak tablo dhicta, hido agana alsa fanah awcii ishe tablo dhicta. Ta minaamak ‘Yane’ (zaahir) abto dhictam, abittolle taydadabbo ugutta gedda kinni. Urhurhik abo dhiica yarhxin imaan ishi qalbedde taalle gedda kinni.

Ta ‘Dhiica’ hido ‘Mirhiica’ yarhxin niya ugussam lel xiyawti ishi nabsedde imaan (siqha) aalle kee waye yakke gedda kinni. Jamaykaati barha kin Maarkus Gaarvi (Marcus Garvey) akko yarhxin maarhagi, “If you have no confidence in self, you are twice defeated in the race of life. With confidence you have won even before you have started [‘Ishe aamine waytemko, oddooniyat ammakaakamalle lamma gedda racta. Ishe teemenemko laakin ammakaakam erherhishekkahko tookomeh tanito’]” yarhxe. Rummah lel, ‘Taaneti gadellee-le taane’ akah yaanaakah, niyaako rabtemko, defeenalle aniikoh gaba taxaye. Ishi nabse aamine waytemko, ‘abo dhiica’ lel arhxe waytemko, walaa inkim abto mirhicta. ‘Niyat amolle Yalli yane’. Atu isheh ishe teemeneh xaraka ishedde haytemko, Yalli baraka adde koh hayo kinni. Amayim lel, “Xaraka sinko, baraka yooko’ nok yerhxeh yanemhi sabbatah kinni!

Ni doodalle macalsitteenimko, akimara kibah nanu abno mirhicnam balih ninne nashshimine. “Aketti yaarhige, aketti dhiica” narhxeh kinni naaminem. Biraaziil missili, “The grass is always greener on your neighbour’s yard ‘[Cashsho umman gedda ku xuggih kanshellodde andharha.‘]” akah yarhxeekah, ummantiyahi waqhaaqhac kinni walla noyya bisa kinni ta waqhaaqhac lem? Ta esseroh gaxso wagiino yekkemko, ummanti ishi idhdhalle, ishi waqhaaqhac yaallo dhiica. “Rob radahaaki gerenalle cilisha” akah yaanaakah laakin, ta waqhaaqhac ummanille yanniyehaaki, nim cuzuba. Nim inkinnah beytam kinni!

“Tayimhi sabab ayim kinni?” yarhxin naba essero tamaqqaco dhicta.

Ta esseroh gaxso, ‘Thummutuh tayim kinni’, narhxo waynemih, ‘Kela yakkeho?’ narhxeh shakkinna sabab yane. Amaati lel ‘Isticmaar’ kinni. Isticmaar wuli doola aki doola xaylah tabbirheh ishi geridde haytayaako, tee gadda akko bishshitta yarhxiinim bisa akkekkah, tee xiyaw dhuuntah, ummanimko ten dessa hido gashla akko abta yarhxiinim kinni. Urhurhih ummannimko ten tacbuteh sinni dikille gerha akah yakkiiniikah akko abta. Ta ummannimko wulim xusna gedda lel, irhga kee ayshadhdhag, ishi finjah wansittam kee taxaasabo, idhdhitto, bukaako tafaadado caashir waytam kinni. Masalan, Thiliyaan Isticmaar Eretriyalle nublemko, Thiliyaanah ten waani akah yatarjamoona dhiicaanam fanah dago marah madrasat caashir axayi yinin. Amaye lel Thiliyaan sinni ciloh sinneh yayrahawna kibah Eretriyuunuh abeenim maki. Amaa darsih dhibrhi lel, Ithaaliya naba dik kinam kee cado mari dat maraako doorime mara hido yashshe mara kinoonim yaybulluwe darse kii yine. Tayimko uguttamah lel Eretriyuun sinni nabse yascandhawna kee Thiliyaan naba mara kee yashshe mara kinoonim sinni nabse yishshiminin. Aki mara kibah usun aboona mirhiicaanam balih yekkin. Tayimhi sabab akkalek lel, cindhaa ciyyo ninneh abno nacikkinem hidhdhah gari noh abo garodde kulux-narhxe. Amaye lel, “Mirhiica” hido lel “Abemko caynisho kinni”, hido “Aqhlatho kinni” yarhxin sikifta linoh yakke.

Abayshimalle wuli inki misaalah sinah abaysho. Marca abo farhatiya, siile kee viidiyot kaameera kaa farhshishsham mudhdhug kinni. Ta gedda, ta ginale saadifih, xattimno ciloh kaameerat labcad yakko viidiyot aymociya (editing) labcadneh misugna. Labcaade mari yinniinimko lel mimangooni. Walaa yinniinimih gantah, sacalko aketti yashshe nakkalemhi sabbatah awwalko loodde ten mihayna. Noh abeenimko ten minassokoote. Aketti noh aymaace dhaarhe nakkale. Kado, marcat lellec bardag-yarhxe gedda aki godoboyta, limooko nabah, wagiinah kinni bahnam. Amaa godoboyti lel aki dooro malinom yaarhigemhi sabbatah amnonobba mixaba. “Ta mari farhem akkeh yakfaloona kinon. Alle yadiinikke male” yarhxeh xiyaalle canzezzeeriya. Ku solaadih bukalle ku mashshiisha. Siile erherhishah lel, ku gooxo kee ku makaado inkoh yabirbire. Inkinnah, wuliili baarholle, ten sacul gantah yabloona waa sugen sayto kee sayyodde kaameera yabbirheh orobayaako cari barha yakke. Sacul akko hadanen sayto lel, ta gomboolih kabkabbot kee idhdhaaget erherhishaanam, takko waytam maki. Inkoh nableh naabbem kinni. ‘Ta kaameera yibbirheh yanem amaa saymaraddehi orba tasxillille’ aken mara balih lel kaadde waanishati miyane. Waanisheenimko lel, “Yi bahteeninkah sin mibaahiyo” akko yarhxo kinni. Ishi gar leya! “Wanna akko ilaacen awuruk gashsha yaatukin” kinni. Aki dooro waytemko lel kok arhxinnannimik “Mece” tarhxo kito.

Taye inkoh ni wanshishsham, “Ninne dhicno nolle tane. Ninne ilaace wayno! Sitta cikishno! Sitta xishmatno!” narhxo nah kinni. “Xaraka waytaado xarasa wayta” kinnik lel inkoh xarasa abinno, xaraka gantah ninnedde hayno!

Aydukum-erhexa!

Aki magaroolih sinalle gaxandah, alle-alle nanelle Yalli inkoh Nagaadde ni suguso!

Kab-ishshem: EGERTO

Gaab yoh isho!

 

Share. Facebook Twitter Email Telegram WhatsApp

Xeela Dhibrho

Ayim Yi Fayishshaana?

20 January 2025
Read More

NI DAACAYNA

18 December 2024
Read More

Cindhaaneyti Doodat Camidda

21 December 2022
Read More

Comments are closed.

YouTube
  • Facebook 11K
  • Twitter
  • Instagram
  • YouTube 9.6K
  • Telegram
  • WhatsApp
Don't Miss

LAMMA FARDI, INKI GEDDADDE

Read More

Ayim Yi Fayishshaana?

Read More

NI DAACAYNA

Read More

SAAHOT AFHI MASKAAKA: Miliyoonko Bukalle Yakke Canqur Yemweesebe

Read More
Recent tabs widget still need to be configured! Add tabs, add a title, and select type for each tab in widgets area.
Cusubam

LAMMA FARDI, INKI GEDDADDE

29 January 2025

Ayim Yi Fayishshaana?

20 January 2025

NI DAACAYNA

18 December 2024

SAAHOT AFHI MASKAAKA: Miliyoonko Bukalle Yakke Canqur Yemweesebe

7 November 2024
Hababa Lem

LAMMA FARDI, INKI GEDDADDE

29 January 2025

Ayim Yi Fayishshaana?

20 January 2025

NI DAACAYNA

18 December 2024

SAAHOT AFHI MASKAAKA: Miliyoonko Bukalle Yakke Canqur Yemweesebe

7 November 2024
Gahaamot

LAMMA FARDI, INKI GEDDADDE

29 January 2025

Ayim Yi Fayishshaana?

20 January 2025

NI DAACAYNA

18 December 2024

SAAHOT AFHI MASKAAKA: Miliyoonko Bukalle Yakke Canqur Yemweesebe

7 November 2024
Copyright © 2025. All Rights reserved
  • CADDOS
    • Saynes
    • Fawo
  • Nolle Uktuba
  • Ni Zacabah

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.

Sign In or Register

Welcome Back!

Login to your account below.

Lost password?